Kendimi bildim bileli bizim evde hep aşure yapılırdı. Ben bu aile geleneğini kendi evimde devam ettiremedim malesef. Ama, annem halen her sene sektirmeden yaptığı aşureden bize muhakkak getirir. Hatta bazı seneler bereket olsun diye bu şahane tatlıyı bizim evin mutfağında da yapmışlığı vardır. Aşure, Hicri takvime göre Muharrem ayı'nın onuncu günü yapılan bir tatlı. Muharrem ayı bu sene 24 Ekim 2014'te başladı. Diğer günlere göre bereketin ve merhametin daha bol olduğu "Âşura" günü ise bu seneki Muharrem ayının onuncu günü olan 3 Kasım'a denk geliyor. Annem bu yıl da tam tamına dört saat uğraşarak muhteşem aşuresini yapmış. Bize de kocaman bir kase getirdi.
 |
| Annemin Aşuresi |
Aşure ve tarihçesi ile ilgili sahip olduğum kulaktan dolma bilgilerime yenilerini eklemek için biraz araştırma yaptım. Tarih boyunca peygamberlerle ilgili birçok kurtuluş mucizelerinin yaşanmasına sebep oluşundan dolayı Muharrem ayı ve bu ayın onuncu günü, tüm dinlerde kutsal olarak kabul edilmiştir:
1. Hz. Adem peygamberin tövbesi bu günde kabul edilmiştir.
2. Hz. Yunus peygamber karnının içine düştüğü balıktan bu gün kurtulmuştur.
3. Hz. Nuh'un gemisi bu günde Cudi dağına demirlenmiştir.
4. Hz. Yusuf'un kardeşlerinin attığı kuyudan kurtulduğu gün bugündür.
5. Hz. İsa'nın doğduğu ve semaya yükseldiği gün bugündür.
6. Hz. Eyüp, hastalığından aşure günü gecesi kurtulmuştur.
7. Hz. Yakup'un gözleri o gece görmeye başlamıştır.
8. Hz. Davud'un tövbesi bu gece kabul edilmiştir.
Hz. Hüseyin'in Kerbela Savaşı'nda şehit düştüğü gün de aşure gününe denk gelmektedir. Bu yüzden Muharrem ayında tutulan oruç ve yapılan aşure aleviler için daha ayrı bir mana ve matem havası taşımaktadır. Aleviler, bu ayda ölen imamların sayısı 12 olduğu için, 12 gün boyunca tuttukları oruç boyunca su içmezler ve et tüketmezler. Sadece Müslümanlara özgü olmayan bu tatlı, Ermeniler tarafından özel günlerde, Ortodokslar (Rum, Bulgar, Sırp) tarafından da oruç dönemlerinde yapılmaktadır.
 |
| Nuh'un Gemisi |
Araştırmalarım esnasında hoş bir tespit gözüme çarptı. İslami inanca göre Nuh Peygamber Büyük Tufan'dan sonra karaya ayak bastığında elinde kalan son malzemelerle bu tatlıyı yapmış. Buğday, nohut, toz şeker, fasulye ve pirincin ana malzemelerini oluşturduğu, süsleme için de ceviz, çam fıstığı, badem, nar, susam ve tarçın gibi kuruyemiş, meyve ve baharatların kullanıldığı aşure, içeriğinde hiçbir hayvansal ürün içermemesi itibarıyla vegan bir tatlı aslında. Çocukluğumdan beri tükettiğim kırk yıllık aşurenin, nispeten yeni bir akım olan veganizm ile ilişkilendirilmesi, ilerisi için hedefi vegan beslenmek olan çiçeği burnunda bir pesko-vejeteryan olan benim çok hoşuna gitti.
İçine konulan malzemenin en az yedi çeşit olması gereken ve yaklaşık 15 farklı malzemenin karışımı ile hazırlanan aşure oldukça enerji verici ve vücut direncini de arttıran bir besin. Aşure geleneğinin diğer bir özelliği ise evlerde pişirilen tatlının tabak ve kaselere konulup, komşu ve akrabalara dağıtılarak paylaşılmasıdır. Bu özelliği ile de aşure geleneği, paylaşma, dayanışma ve sevginin ifadesi, bolluk ve bereketin de simgesi olarak görülmektedir.
Çocukluk lezzetimin tarifini buradan sizlerle de paylaşmak istedim. Daha 3 Kasım'a var. Haydi mutfağa!
Malzemeler:
2 su bardağı yarma buğday
1 su bardağı nohut
1 su bardağı kuru fasulye
2 su bardağı kuş üzümü
400 gr kuru kayısı
400 gr kuru incir
1 çay bardağı pirinç
1 portakal kabuğu rendesi
1 elma
1 kg şeker
Süsleme için:
150'şer gram fındık, kabukları soyulmuş badem, dolmalık fıstık, dolmalık siyah üzüm, nar tanesi
Yapılışı:
Kuru fasulye, nohut, buğday bir gece evvelden ayrı ayrı kaplara konup ıslatılır. Ertesi gün suları dökülerek sertliği alınana kadar temiz su ile haşlanır. Nohutun kabukları soyulur. Kayısı ve kuş üzümü karası atılması için sıcak suda 5 dakika kaynatılıp süzülür. Buğdayın içine nohut, kuru fasulye, pirinç, portakal kabuğu rendesi, küp küp doğranmış elma, kuş üzümü ve zar boyutunda doğranmış kayısı ve en son incir atılarak kısık ateşte kaynamaya bırakılır. Yaklaşık 15 dakika sonra şeker ilave edilerek bir 15 dakika da şekerle kaynatılır. Kepçe ile kaselere konur. Soğumaya bırakılır. Soğuduktan sonra üzerine fındık, kabukları soyulmuş badem, dolmalık fıstık, dolmalık siyah üzüm, nar taneleri ile süslenir. Arzuya göre üzerine tarçın veya gül suyu ilave edilir. Afiyet olsun! :)
Şehnaz Tuna
Şehnaz Tuna
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder